Ftalik asit esterler (PAE) oda sıcaklığında genellikle sıvı halde olup büyük çoğunluğunun erime noktası -25 °C ve altındadır. PAE’lerin kaynama noktası ise 230–486 °C aralığında yer almaktadır. Düşük donma ve yüksek kaynama noktası ftalatların plastisizer olarak kullanımını etkinleştirmektedir. PAE’lerin sudaki çözünürlükleri karbon sayısı arttıkça azalmaktadır.
Ftalik asit esterler (PAE) geniş endüstriyel kullanım alanına sahip olup hem polivinilklorür reçineleri için plastizer olarak hem de plastik, polivinil asetat, selülozik ve poliüretan gibi maddelerin üretiminde kullanılmaktadır (Staples vd., 1997). Orta ve büyük moleküllü PAE’lerin büyük çoğunluğu polivinilklorür üretiminde, di-n-bütil ftalat ise epoksi reçine, selüloz ester ve bazı özel yapıştırıcı üretimlerinde kullanılır. Dimetil ve dietil ftalatlar ise daha çok selülozik ester bazlı plastiklerde yer almaktadır. Plastizerler yapı malzemeleri, ev mobilyaları, otomobiller, giyim sanayi, gıda paketlemeleri ve medikal ürünlerde kullanılmaktadır. Bu nedenle gerek ftalat üretiminden gerekse de ftalat içeren ürünlerin kullanımından dolayı çevreye yoğun miktarlarda ftalatlar deşarj edilmektedir (Blair vd., 2009; Peterson vd., 1982; Jobling vd., 1995; Rudel vd., 2003). Potansiyel riskleri sebebiyle çoğu PAE’ler U.S Environmental Protection Agency (USEPA) tarafından öncelikli kirleticiler sınıfında listelenmiştir (National Primary Drinking Water Regulations, 1991).
Günümüze kadar ftalat içeren atıksuların arıtımı için birçok çalışma yapılmıştır. Yapılan çalışmalar biyolojik arıtma (Wang vd., 2000; Roslev vd., 2007; Fang vd., 2007), kimyasal oksidasyon (Yuan vd., 2008; Liu vd., 2007), hidroliz (Patnaik vd., 2001) ve adsorpsiyon (Murai vd., 1998; Zhang vd., 2007) ağırlıklı olup arıtma verimleri genellikle kısıtlı olmuştur. Biyolojik arıtmada ftalatların ayrışabilirliği kısıtlı olup genellikle çamura adsorplanan bu maddeler tehlikeli atık olarak karşımıza çıkmaktadır. Kimyasal oksidasyonda verimler düşük olup kimyasal madde kullanımı bu tekniğin kullanımını sınırlamaktadır. Adsorpsiyon prosesi ftalat gideriminde önemli başarı sağlamakla birlikte adsorbantın tehlikeli atık olarak değerlendirilmesi bu yöntemin kullanımını sınırlamaktadır.
FAE BYCHIM Know-How ve Patentli Teknolojisi
Projede, ftalik asit ester grubundan dioktil ftalat (DOP) veya monooktil ftalatın (MOP) eş zamanlı olarak hibrit sistem tutulması, suya geçen oktanolün ise membran sistemi ile geri kazanımı amaçlanmıştır.
Yukarıda detaylarıyla bahsedilen prosese başarılı bir şekilde çözüm getiren ftalik asit ester içeren atıksulardan su ve alkol geri kazanımı için geliştirilen temiz üretim teknolojisi, diğer arıtma sistemleri gibi uygulanabilecek bir sistemdir.
